تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی پایه های پنجم و ششم ابتدایی از نظر رویکرد حل مسئله

هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان بهره گیری محتوای کتاب های علوم پنجم و ششم ابتدایی از مراحل و مهارت های ضروری حل مسئله (رویکرد حل مسئله)، به روش تحلیل محتوا بود. جامعه ی این پژوهش، کتاب های درسی علوم پنجم و ششم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1392- 1391 می باشد و نمونه گیری صورت نگرفته است. ابزار تحقیق در این پژوهش عبارت بود از جداول مقوله بندی تحلیل محتوا، که توسط امیراحمدی و همکاران (1391)، و بر اساس مراحل و مهارت های حل مسئله، از کتاب ها و پژوهش های متعددی استخراج شده است و با پژوهش جدیدی در هندوستان تحت عنوان حل مسئله در آموزش علوم - برخی از ملاحظات مهم یک معلم، (موخوپادهیای، 2013) هماهنگی دارد. این جداول شامل 5 مرحله برخورد با مسئله، جمع آوری اطلاعات، فرضیه سازی، آزمایش فرضیه و نتیجه گیری؛ و 10مهارت مشاهده، طبقه بندی، اندازه گیری و کاربرد ابزار، برقراری ارتباط، جمع آوری اطلاعات، پیش بینی و فرضیه سازی؛ تفسیر، استنباط و نتیجه گیری؛ تشخیص متغیر، آزمایش (طراحی آزمایش) و ارزیابی می باشد. بر اساس این پژوهش از مجموع دو کتاب، 341جمله مربوط به مهارت های حل مسئله و 26 موقعیت (شامل 78 مرحله از 130 مرحله ممکن) مربوط به مراحل حل مسئله بود. که از این میان، مهارت تفسیر، استنباط و نتیجه گیری، با فراوانی 87 جمله (25.5 %)، بیش ترین توجه در کتاب های فوق را به خود اختصاص داده است و مهارت ارزیابی با فراوانی 1جمله (0.3 %) و تشخیص متغیر با فراوانی 2 جمله (0.6 %) کم ترین توجه را به خود اختصاص داده است. از بین مراحل حل مسئله، مرحله ی برخورد با مسئله، با فراوانی 26 مورد (33.3 %) بیش ترین توجه و مرحله ی جمع آوری اطلاعات با فراوانی 7 مورد (8.9 %) کم ترین توجه در کتاب های فوق را به خود اختصاص داده است.